ماهیت و نقش هنجارها در ترجمه

نویسنده: گیدن توری

ترجمه: مهدی ابراهیمی

فعالیت‌های مرتبط با ترجمه را با عطف نظر به معنا و اهمیت فرهنگی آنها بهتر می‌توان به بحث و بررسی نهاد. ترجمه را بیش و پیش از هر چیز باید به واسطه نقش آفرینی آن در عرصه اجتماع، مطمح نظر قرار داد. به بیان ساده، ایفای نقش اجتماعی ترجمه یعنی به انجام رساندن کارکردی که مورد انتظار جامعه است. در هر محیط فرهنگی‌ای، برای نام گرفتن به عنوان یک مترجم باید ملزوماتی را در نظر داشت که از آن جمله است فراگیری مجموعه‌ای از هنجارها به منظور تعیین اینکه رفتار خاصی را می‌توان مناسب تلقی کرد یا خیر و همچنین توجه به تمامی عواملی که رفتاری را محدود و مشروط می‌کنند. فرایندهایی که از خلال آنها افراد توانایی خویش را به عنوان مترجم باور می‌کنند، تاکنون کمتر به شکل جدی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. در این ارتباط، ماهیت هنجارهای اکتسابی و نقش آنها در جهت‌دهی فعالیت‌های ترجمه‌ای در محیط‌های خاص اجتماعی و فرهنگی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

عوامل اجتماعی دخیل در ایجاد "ترجمه ناپذیری ها" و "ترجمه ناشدنی ها"

نویسندگان: بشیر باقی، محسن مبارکی

چکیده:

بحث پیرامون ترجمه ناپذیری و ترجمه ناشدنی، در میان ارباب نظر بسیار است. زمانی باور این بود که شعر حافظ ترجمه ناپذیر است. شاید این نظر در زمانی خاص و برای قشری خاص در فرهنگی خاص پذیرفتنی باشد اما بسیاری از منتقدان معتقدند "شاهکارهای ادبی متعلق به تمام ملتها و زبانهاست" (رادفر، 1369). امروزه به دلایل متعدد حافظ ترجمه ناپذیر تلقی می شود اما چنانچه بستر فرهنگی لازم به تدریج آماده شود و این آثار در این بستر ِ آماده شده ترجمه شوند افرادی که توانایی لازم را کسب کرده اند می توانند به اندازه توانائی های خود از ترجمهء شاهکارهای جهان بهره برند. از طرفی می دانیم که "پیشرفت هر کشور در امور مادی و معنوی ثمرهء برخورد درست و منطقی با فرهنگهای دیگر و بهره وری از آنهاست"(همان،ص 153). در این میان افرادی هستند که ایمان به فرهنگ غنی را سدی در مقابل غربزدگی از طریق ترجمه های ادبی می دانند (دانشور، 1369) یعنی ترجمه را امری مضر می دانند، در صورتی که این افراد هستند که با برداشتهـا و نیاتی که دارند استفــاده های درست یا نادرست از متونی که خوانــده اند می نمایند. خودپسندی، ترس از بیگانه، غرور، تعصب، مدگرایی و … عواملی هستند که در "ذهن" افراد آثاری را ترجمه نشدنی می کند و حال آنکه روحیهء کسب ِ علم و دانش آزادی خواه بوده، سبب می گردد افراد، کمتر اثری را ترجمه-نشدنی بدانند. همچنین ناشناس بودن افراد و مشکلات جامعه، عدم آشنایی خوانندگان با آثار اندیشه پرور، اقتصاد نابسامان، زمان نیز از دیگر عواملی هستند که آثار زیادی را ترجمه نشده باقی می گذارد. در این مقاله سعی می شود تأثیر عوامل مختلف اجتماعی در انجام یا عدم انجام ترجمه و نتایج آن بر فرهنگ به طور اجمالی بررسی گردد.

کلمات کلیدی: جامعه، ترجمه ناپذیری، ترجمه-ناشدنی، فرهنگ.

تأملی پیرامون نقش ذهنی ـ زبانی مترجم در ترجمه متن

نویسنده: مژگان صبری

ارتباط تمدن ها، نیاز انسانها رابه آگاهی از یکدیگر بیشتر می سازد و با گسترش آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان موجود و نیاز به دانستن علوم و فنون گوناگون، نیاز به ترجمه در بین جوامع بشری هرچه بیشتر آشکار می شود، به طوری که امروزه ترجمه به عنوان یکی از ابزارهای ضروری در تمام رشته های علمی و هنری مورد استفاده قرار گرفته و در بسیاری موارد نیز ترجمه آثار اندیشمندان و دانشمندان به زبانهای دیگر، موجب به وجود آمدن مکتب های فلسفی و علمی جدید شده و روشنایی فکری و پیشرفت علمی را باعث گردیده است. از این رو ترجمه را می توان یکی از رخدادهای بزرگ علمی - فرهنگی در زندگی بشر دانست که به واسطه آن دانش بشری از چارچوب زمان و مکان آزاد گشته و فراگیر شده است.

هدف از مقاله حاضر، تأکید بر اهمیت ترجمه در عصر کنونی و تمایز بین ترجمه پویا و سلیس و ترجمه ثقیل و همچنین بررسی ماهیت فرایند ذهنی - زبانی مترجم در مرحله تعبیر و تفسیر و نهایتاً رسیدن به درک و فهم و سپس تبدیل یک متن از زبانی به زبانی دیگر است. به عقیده نگارنده، چنانچه مترجم، به درک پیام متن و تعبیر و تفسیر صحیح آن نائل نشود ، نمی تواند ترجمه ای پویا و قابل درک را ارائه نماید و در رساندن پیام، دچار اشتباه می گردد و یا حداقل متن ترجمه شده رسا نخواهد بود.

ترجمه فمینیستی

ترجمه: فیروزه مهاجر

درک ما از حوزه مطالعات ترجمه در سال‌های اخیر معانی بسیار متنوع تری به خود گرفته و حوزه‌های متفاوتی را فراسوی بعد متنی معمول در بر می‌گیرد. حوزه مطالعات ترجمه در دو دهه گذشته در واقع راه درازی را از حواشی گروه زبان شناسی تا رسیدن به موقعیت محوری امروزی در حوزه مطالعات فرهنگی و نظریه انتقادی طی کرده است. 

آنتونیو سوسا ریبه ییرو ( Antonio Sousa Ribeiro 2004) معتقد است که ترجمه به یک استعاره بنیادی و مسلط زمان ما تبدیل شده و بازتاب عمل ترجمه روی مفاهیمی که ما از چند فرهنگی بودن، هویت و اعمال فرهنگی داریم، پر دامنه‌تر از آن است که تصور می‌شود. 

به اعتقاد او قبلا قضیه را ساده می‌گرفتند: کافی بود معادل‌های مناسب را پیدا کنی و کار تمام بود. اما در 20 سال اخیر ترجمه دستخوش تغییرات زیادی شده است؛ از جمله از زیر سلطه زبان شناسی کاربردی بیرون آمده و به مطالعات فرهنگی رفته و در نهایت به یک‌مفهوم بین رشته‌ای بدل شده‌است. بدیهی است هرچه دامنه وسیع‌تر می‌شود، ممکن است مفهوم پخش‌تر و چند معنایی‌تر شود.

عوامل قدرت در ترجمه

نویسندگان: بزیل هتیم و جرمی ماندی 

ترجمه: مریم جابر

قدرت نادیده گرفتن

یکی از معناهای قدرت، در حوزه ترجمه یا ارزیابی ترجمه‌ها، مشتمل است بر استفاده از زبان برای «گنجاندن» یا «حذف کردن» گروه خاصی از خوانندگان، نظام معینی از ارزش‌ها، مجموعه‌ای از باورها، یا کل یک فرهنگ. هر کسی حتماً پی می‌برد که چگونه بخش اعظم آثار ادبی بیگانه‌ای که به زبان انگلیسی ترجمه و در غرب منتشر شده‌اند از لحاظی شبیه یکدیگر به نظر می‌رسند؛ گویی همه آن‌ها را یک نویسنده نوشته و مترجم واحدی ترجمه کرده است. این پدیده را چنین می‌توان توجیه کرد که ترجمه محدودیت‌های خود را «به طور عام» بر نوع زبانی که در ترجمه به کار می‌بریم (در برابر مثلاً نوع زبانی که در نگارش متن مبدأ به کار می‌بریم) تحمیل می‌کند.

پدیده قدرت ترجمه همچنین بدین معنا است که در جایی و به نحوی، خواننده خاصی (که مجبور است به روش خاصی متن را بخواند)، نویسنده‌ای (که به فراموشی سپرده شده) یا مترجمی (که محکوم شده است پنهان بماند) نادیده گرفته یا حذف می‌شوند.

این غصب کردن «خاص بودن» و «منحصر به فرد بودن» متن مبدأ را شاید بتوان برحسب ساختار پیچیده «قدرت» که در هر ترجمه‌ای نقش دارد، توضیح داد. نظر بر این است که مترجمان، به ویژه در چارچوب روش‌های معتبر ترجمه (مانند روش انگلیسی - امریکایی)، می‌توانند «قدرت مطلق» خود را اعمال کنند و خواننده‌ای را بی‌درنگ و آگاهانه نادیده بگیرند. این کار از طریق یکی از شیوه‌های ظاهراً بی‌غرضانه ترجمه، از قبیل ترجمه آزاد، ترجمه همراه با توضیح فراوان، ترجمه نکته‌های عمده یا جبران‌سازی صورت می‌گیرد.

مطالعات ترجمه: فراز و نشیب‌ها

برگرفته از مقدمه کتاب مطالعات ترجمه نوشته سوزان بسنت

ترجمه: روح‌الله عطایی

چکیده 

در دو دهه‌ی اخیر، رشته‌ی مطالعات ترجمه با استقبال فراوان مترجمان، زبان‌شناسان، لغت‌شناسان، فرهنگ‌نگاران و ادیبان رو به رو شده است. از آنجا که یکی از مشکلات اصلی این رشته، در میان دیگر رشته‌های علمی، عدم آشنایی صاحب‌نظران و اهل فن با سیر تاریخی و پشتوانه‌ی علمی آن می‌باشد، در مقدمه‌ی این مقاله سعی شده تا سیر تاریخی مطالعات ترجمه در جهان از آغاز تا به امروز با توجه به منابع موجود ارائه گردد. هرچند زمینه‌های تحقیق در این رشته بسیار متنوع‌اند اما، برای هدفمند ساختن آنها، رویکردهای تحقیق در مطالعات ترجمه از چهار منظر تاریخ ترجمه، ترجمه در فرهنگ مقصد، ترجمه و زبان شناسی و ترجمه و بوطیقا (نظریه و عمل در ترجمه ادبی) و محورهای کلیدی و مورد بحث آنها ارائه گردیده‌اند. در پایان نیز مشکلات ارزیابی ترجمه و نقطه نظرات نقد ترجمه مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

واژگان کلیدی: تاریخ ترجمه، رویکردهای تحقیق، ارزشیابی ترجمه، نقد ترجمه

مقدمه 

برای اولین بار درسال ۱۹۷۶ میلادی آندره لِفِور(Andre Lefevere ) عبارت «مطالعات ترجمه» را در ضمیمه کتاب «گفتاری درباب ادبیات و ترجمه» بکار برد وآن‌ را نام رشته‌ای خواند که با مشکلات و مسائل برخاسته از متن ترجمه شده و توصیف ترجمه‌های مختلف، سر و کار دارد. هدف اصلی لفور، معرفی مطالعات ترجمه به عنوان رشته‌ای خودمحور و مستقل بود. از این رو این رشته نه تنها شاخه‌ای از مطالعات ادبیات تطبیقی به حساب نمی‌آید، بلکه زبانشناسی محض را هم در برنمی‌گیرد. در حقیقت این رشته کلان تقسیم‌بندی خاص خود را دارد. استقبال اخیر از رشته مطالعات ترجمه باعث شگفتی کسانی است که گمان می‌کردند چنین رشته‌ای تنها تحت تاثیر استفاده‌ی گسترده از واژه ترجمه است. با این حال مطالعه‌ی منظم فرآیند ترجمه هنوز امری با نوسان می‌نماید. آنچه که به طورکلی از ترجمه استنباط می‌شود، شامل برگردان متن زبان مبدأ به متن زبان مقصد است بدان‌گونه که اولاً معنای ظاهری دو زبان الزاماً شبیه هم باشد و ثانیاً ساختار زبان مبدأ تا حد امکان حفظ شود. اما نه تا اندازه‌ای که در ساختار زبان مقصد تغییری اساسی ایجاد شود. دراین راستا آموزگار ترجمه، توانش زبان‌شناختی دانشجویانش را از طریق متن ترجمه شده در زبان مقصد ارزیابی می‌کند، اما این ارزیابی از این حد فراتر نمی‌رود. کلیه‌ی فشارهای روانی درطول فرآیند ترجمه، بدلیل درک هرچه بهتر نحو زبان مورد مطالعه و بهره‌مندی از ترجمه به منظور نشان دادن این قدرت درک است. 

ابزار الکترونیکی ترجمه

نویسندگان: ابراهیم گل آور و محمدحسین امامی

چکیده

در این مقاله سعی شده است تا هر آنچه که مترجم می تواند از رایانه در کار ترجمه اش بهره گیرد در نه بخش و تحتِ عنوانِ ابزار الکترونیکی ترجمه معرفی شود. در هر بخش، ضمن برشمردن علل به کارگیری چنین ابزاری، تعدادی از مهمترین برنامه های رایانه ای مرتبط نیز فهرست وار نامبرده می شود. نرم افزار معرفی شده تحتِ سیستم عامل ویندوز کار می کند و در شماری از موارد نیز مقایسه ای بین آنها صورت می گیرد. پژوهشِ حاضر بر آن است تا با ارائۀ فهرستی کاربردی، اهمیت فراگیری کار با این نرم افزارها را در ترجمه نشان دهد. همچنین امید است با ذکر اهمیتِ امر، لزومِ گنجاندن آموزش چنین مهارتی در برنامۀ آموزشی دانشجویانِ رشتۀ مترجمی نیز بیان شود.

واژه های کلیدی

چاپِ رایانه ای، غلط گیری، ،(PDF) واژه پردازها، ویرایشگرهای تصویر، ترجمه به کمکِ رایانه، فایلهای پی دی اف، مترجمانِ مستقل

مقدمه

تفّکرِ اولیۀ نگارشِ مقالۀ حاضر از مقاله دکتر حسین ملانظر که با نام «گزیده ای از منابعِ و پایگاه های اینترنتی» در فصلنامۀ مطالعاتِ ترجمه به چاپ رسید، گرفته شده است. در واقع، مقالاتی که تاکنون در زمینۀ ارتباطِ ترجمه و رایانه حداقل در مطالعاتِ ترجمه چاپ شده است، همگی به تصویرِ کلی چنین ارتباطی نگاه کرده اند و هیچ کدام به برشمردن نامِ ابزار لازم در ترجمه نپرداخته اند. ولی با توجه به مواردِ گوناگونِ استفاده از رایانه در ترجمه، لازم است مترجم حداقل برای موفقیت بیشتر و افزایشِ سرعت در کار خویش با نرم افزارهای مربوط به ترجمه آشنا شود. این مقالهِ حاصل جمع آوری اطلاعات از پایگاه های اینترنتی مختلف تولیدکننده نرم افزار و ابزاری است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به ترجمه مربوط هستند. از دهۀ 1940 ، که ایده استفادهِ از رایانه برای نخستین بار مطرح شد، تا امروز پژوهش های بسیاری در این زمینه چه در بخشِ سخت افزار و چه در زمینۀ نرم افزار صورت گرفته است. امروزه از رایانه در تمامی رشته ها استفاده می شود و حتی تقریباً هر رشته ای بسته های نرم افزاری خاصِ خود را دارد. ترجمه نیز از این امر جدا نیست و بسته های نرم افزاری گوناگونی وجود دارد که موردِ استفاده مترجمان قرار می گیرد. از جمله محققانیِ که در زمینه معرفی نرمافزارهای ترجمه پژوهش کرده اند عبارتند از:

دهلر (Dohler) درسالِ 1997، اوسترموهل (Austermuhl) درسال 2001، نوگویرا (Nogueira) و سومرز (Somers) در سال 2003. البته باید خاطر نشان کرد که این افراد در کتابهای خود بیشتر به ابزار ترجمه به کمک رایانه پرداخته اند.

تاریخ و سنت ترجمه در ایران

نویسنده: دکتر احمد کریمی حکّاک

ترجمه: دکتر مجدالدین کیوانی

زبان فارسی که امروز در ایران، افغانستان و بخشهایی از آسیای مرکزی صحبت می‌شود یکی از اجزای شاخه هند و آریایی خانواده هند و اروپایی زبانها، و دنباله مستقیم فارسی باستان و میانه است. افزون بر هزار سال، این زبان وسیله عمده گفتار روزانه و همچنین زبان علم، هنر و ادبیات در سرزمین ایران بوده است. پیش از سلطه استعمار، فارسی زبان تشکیلات دولتی، قضا، و فرهنگ در شبه قاره هند نیز بود. در زمانهای مختلف طی اعصار گذشته، فارسی در بخشهایی از قفقاز و در دربارهای عثمانیان زبان ادبیات بوده است. در حال حاضر، همه ایرانیان و تاجیکان، و اکثریتی از افغانان این زبان را به کار می‌برند. همچنین به دنبال انقلاب 1357 ایران، جنگ داخلی در افغانستان، و فروپاشی‌ِ اتحاد شوروی، فارسی تدریجاً به صورت زبان جمعیت عظیم ـ و در حال رشدی ـ از مهاجران [فارسی‌زبان] در میان ملل دیگر درآمده است.

ترجمه به فارسی تاریخچه‌ای دراز و پرماجرا دارد و در تکامل تمدنهای ایرانی و ایرانی شده در سراسر آسیای غربی و فراسوی آن نقش مهمی ایفا کرده است. اطلاعات درباره ترجمه پیش از ظهور اسلام در سده هفتم میلادی بسیار ناچیز است. در ایران سده‌های میانی، تعامل میان عربی و فارسی، مختصه اصلی و تعیین‌کننده فعالیتهای مربوط به ترجمه بود. در پی‌‌ِ تهاجمات مغول و تاتار در سده‌های هفتم تا نهم هجری کنش و واکنشهای تازه‌ای میان فارسی از سویی و شماری از زبانهای هندی و ترکی، از سویی دیگر، پدید آمد، و موجب پیچیده و گونه‌گون‌تر شدن تاریخچه مذکور شد. از بانه‌های سده سیزدهم قمری، ترجمه از زبانهای اروپایی چه در ایران چه در سرزمینهای فارسی زبان خارج از ایران، بخش لاینفکّی از برنامه‌های امروزی‌سازی مختلف بوده است.

ارزیابی کیفیت ترجمه: از ترجمه خوب به ترجمه متناسب نقش‌گرا

نویسنده: کریستینا شفنر

مترجم: بهروز کروبی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

ترجمه خوب کدام است؟

مسأله کیفیت همواره در مباحث مربوط به ترجمه چه به عنوان یک محصول و چه به عنوان یک فرایند از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. بسیار شنیده ایم که می گویند هدف از هرگونه فعالیت ترجمانی تولید ترجمه ای خوب یا به عبارت دیگر متن مقصدی خوب است. اما بر اساس چه معیاری می توان گفت که ترجمه ای در مقایسه با ترجمه های دیگر خوب یا بد و ضعیف است؟ معیارهایی که برای این امر ذکر می شوند، بسته به هدف از ارزیابی و چهارچوب نظری بکار گرفته شده توسط افرادی که کیفیت ترجمه را ارزیابی می کنند، با هم متفاوت می باشد. هاوس ( 1997:1 ) می گوید: "پیش نیاز ارزشیابی کیفیت یک ترجمه وجود یک نظریه ترجمه است. بنابراین، وجود نگرشهای مختلف نسبت به ترجمه منجر به تفاوت برداشت ها از مفهوم کیفیت ترجمانی و در نتیجه، تفاوت روش های ارزیابی آن می گردد."

پاسخ معمول به این پرسش که "ترجمه خوب کدام است" آن است که: ترجمه خوب تا حد ممکن دقیق است (برای مثال نیومارک، 1991:2 ). اما، "دقت" مفهومی نسبی است، یعنی ما ناگزیریم بپرسیم "دقیق نسبت به چه چیزی؟"

معمولاً معیار سنجش در چنین ارزشیابی متن مبدأ است، به عبارت دیگر ترجمه خوب بازآفرینشی دقیق از (پیام) متن مبدأ می باشد. در مدل های زبانشناختی ترجمه غالباً چنین برداشتی حکمفرما است (نیوبرت و شرو، 1992:19 ). برای ارزیابی کیفیت ترجمه در این مدلها، متن مقصد با متن مبدأ مقایسه می گردد تا مشخص شود آیا متن مقصد بازآفرینشی دقیق، صحیح، کامل، وفادارانه، یا درست از متن مبدأ می باشد یا خیر. این مقایسه هم از نظر کمی (یعنی کامل بودن انتقال پیام) انجام می گیرد و هم از نظر کیفی، یعنی دقیق بودن در "معانی صریح و ضمنی از نظر ارجاعی و کاربردی" (نیومارک، 1991:111 ). مدل ارزیابی غالب درآموزش ترجمه، خصوصاً در کلاس های ترجمه ای که بخشی از دوره های آموزش زبان در مدارس و دانشگاه ها بحساب می آیند، نیز بدین گونه است.

زبان شناسی و ترجمه

فرزانه فرح زاد (عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی)

آن‌ چه‌ امروز به‌ آن‌ ترجمه‌شناسی‌ یا مطالعات‌ ترجمه‌ می‌گوییم‌، رشته‌ای‌ است‌ که‌ عمدتاً از 1950 آغاز شد. تا قبل‌ از جنگ‌ جهانی‌ اول‌، ترجمه‌ موضوع‌های‌ گوناگون‌ در انحصار گروههای‌ خاصی‌ بود. مثلاً ترجمه‌ انجیل‌ به‌ دست‌ کشیش‌ها صورت‌ می‌گرفت‌ و ترجمه‌ شعر به‌ دست‌ شعرا. مترجمان‌ برای‌ آن‌ که‌ ترجمه‌ کنند، می‌بایست‌ در حوزه‌ متنِ مورد نظر متبحر باشند. بعد از جنگ‌های‌ جهانی‌ اول‌ و دوم‌، با گسترش‌ ارتباطات‌، نیاز به‌ ترجمه‌ در حوزه‌هایی‌ غیر از ادبیات‌ و متون‌ مذهبی‌ بیشتر شد. پس‌ کسانی‌ به‌ نام‌ مترجم‌ برای‌ ترجمه‌ اخبار، گزارش‌های‌ علمی‌ و فنی‌ و اسناد گوناگون‌ استخدام‌ شدند و ترجمه‌ به‌ صورت‌ شغل‌ درآمد. از 1950 پروژه‌های‌ ترجمه‌ ماشینی‌ آغاز شد و سه‌ گروه‌ متخصص‌ در آن‌ها به‌ کار گمارده‌ شدند: زبان‌شناسان‌، ریاضیدانان‌ و متخصصان‌ منطق‌. عدم‌ حضور مترجمان‌ در این‌ گروهها دو علت‌ داشت‌. اول‌ آن‌ که‌ زبان‌شناسی نوین‌ ترجمه‌ را یکی‌ از زیرشاخه‌های‌ زبان‌شناسی‌ کاربردی‌ به‌ حساب‌ می‌آورد، که‌ خود شاخه‌ای‌ از زبان‌شناسی عمومی‌ محسوب‌ می‌شد. علت‌ دوم‌ وجود این‌ باور بود که‌ ترجمه‌ با زبان‌ سروکار دارد، پس‌ مطالعه‌ آن‌ کار زبان‌شناس‌ است‌، نه‌ مترجم‌. این‌ نگاه‌ موجب‌ شد «ترجمه‌» به‌ صورت‌ رشته‌ای‌ دانشگاهی‌ در دپارتمان‌های‌ زبان‌شناسی‌ کاربردی‌ مطالعه‌ و تدریس‌ شود. از آن‌ پس‌ ارتباط‌ ناگسستنی ترجمه‌ با زبان‌شناسی‌ آغاز شد. آن‌ چه‌ در اینجا می‌آید مرور کوتاهی‌ است‌ از این‌ ارتباط‌. در دهه‌ 60 اروپا شاهد نخستین‌ کتاب‌ نظریه‌ ترجمه‌ بود، کتابی‌ به‌ قلم‌ کتفورد ، با عنوان‌ یک‌ نظریه‌ ترجمه‌ از دیدگاه‌ زبان‌شناسی‌ . کتفورد یکی‌ از شاگردان‌ هلیدی‌، و پیرو مکتب‌ دستور سیستمیک‌ بود. او با دقتی‌ کم‌نظیر و بی‌سابقه‌ به‌ توصیف‌ انواع‌ و سطوح‌ گوناگون‌ ترجمه‌ پرداخت‌ و در این‌ راه‌ از اصطلاحات‌ و مفاهیمی‌ که‌ در دستور سیستمیک‌ مطرح‌ شده‌ بود یاری‌ جست‌، و در مواردی‌ هم‌ اصطلاحاتی‌ وضع‌ کرد. کتفورد همچنین‌ در بعضی‌ موارد برای‌ بعضی‌ اصطلاحات‌ متداول‌ و قدیمی‌ تعریف‌ تازه‌ای‌ منطبق‌ با دستور سیستمیک‌ قائل‌ شد. مثلاً ترجمه‌ آزاد که‌ معمولاً به‌ ترجمه‌ای‌ اطلاق‌ می‌شود که‌ از لحاظ‌ معنا و مفهوم‌ چندان‌ به‌ متن‌ مبدأ مقید و وفادار نیست‌، در نظریه‌ کتفورد به‌ معنای‌ ترجمه‌ای‌ است‌ که‌ مقید به‌ مرتبه‌ دستوری‌ نیست‌، یعنی‌ اگر کلمه‌ به‌ عبارت‌ ترجمه‌ شود، یا عبارت‌ به‌ جمله‌ ترجمه‌ شود، مرتبه‌ دستوری‌ رعایت‌ نشده‌ و از نظر کتفورد چنین‌ ترجمه‌ای‌ «آزاد» است‌. او در این‌ تعریف‌ به‌ معنا نمی‌پردازد. در سراسر کتابش‌ هم‌ حرف‌ بسیار کمی‌ در مورد معنا می‌زند، و در عوض‌ به‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ فرم‌ بسیار می‌پردازد. علت‌ آن‌ است‌ که‌ نظریه‌ او در واقع‌ برای‌ ترجمه‌ ماشینی‌ طراحی‌ شده‌، و چون‌ ماشین‌ معنا را نمی‌فهمد، پس‌ او می‌کوشد فرم‌ را تا جای‌ ممکن‌ تحلیل‌ کند، با این‌ فرض‌ که‌ با تحلیل‌ دقیق‌ فرم‌ لاجرم‌ معنا هم‌ به‌ دست‌ می‌آید.